MERCEKLER - FEN LİGİ

MERCEKLER



Neden bazı insanların gözlüğe ihtiyaç duyduğunu ve diğerlerinin neden istemediğini hiç merak ettiniz mi? Bunun nedeni, ışığın gözünüzdeki mercek tarafından odaklanma şeklidir. Bu lens, büyüteç, gözlük gibi ince bir mercek olarak kabul edilir.

Mercekler ışıkla nasıl etkileşir?

Kırılma olayı sonucunda ışığı toplamaya ya da dağıtmaya yarayan saydam cisimlere mercek denir. Mercekler cam veya plastikten yapılır. 

Bir merceğe gelen ışın merceğe girerken ve mercekten çıkarken olmak üzere iki defa kırılır.

İnce kenarlı ve kalın kenarlı olmak üzere iki çeşit mercek mevcuttur.

1)İnce Kenarlı Mercek (Yakınsak Mercek)
Üzerine gelen ışınları bir noktada toplayan mercek, dışbükey mercek veya yakınsak mercek olarak da bilinir. 

Kenarı ortasına göre ince olan mercek türüdür.

Belirli mesafe aralıklarında düz ve büyük bir görüntü oluşturmaktadır. 

Hipermetropluk göz kusuruna sahip insanların gözlüklerinde kullanılır.


Merceğin ortasından geçen hayali çizgiye asal eksen denir.

İnce kenarlı merceklerde ışığın toplandığı noktaya odak noktası denir.

Mercek ile odak noktası arasındaki uzaklığa odak uzaklığı denir.


NOT: Yakınsak mercekler üzerine gelen ışık ışınlarını bir noktaya topladığı için ısı artışına sebep olmaktadır. Bu duruma en iyi örnek, yaz mevsimlerinde yaşanan orman yangınlarıdır. Piknik alanlarına atılan su dolu pet şişeler, cam şişeler kurumuş yaprak ve dalları tutuşturarak orman yangınlarına sebep olur. 

  • İnce Kenarlı Mercekler:
    • Mikroskoplarda
    • Teleskoplarda
    • Büyüteç olarak
    • Güneş ocaklarında
    • Slayt makinelerinde
    • Video ve dürbünlerde
    • Göz kusurlarının düzeltilmesinde kullanılır.

2)Kalın Kenarlı Mercek (Iraksak Mercek)

Üzerine gelen ışınları dağıtan mercek, içbükey mercek veya ıraksak mercek olarak da bilinir. 

Kenar kısımları orta gövdesine göre daha da kalın olan merceklerdir.

Kalın kenarlı mercekler, genel itibariyle görüntü oluşumunu düz ve daima küçük boyutlarda yapmaktadır.

Miyopluk göz kusuruna sahip insanların gözlüklerinde kullanılır.





  • Kalın Kenarlı Mercekler:
    • El fenerlerinde
    • Işıldaklarda
    • Göz kusurlarının düzeltilmesinde


Yorum Gönder

0 Yorumlar